Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 243

CHAPITRE 16 - Autres infractions pouvant être commises par le salarié

243

De nombreuses peines complémentaires sont prévues pour les personnes physiques
(C. pén., art. 311-14 et 311-15) et morales (C. pén., art. 311-16).
De nombreuses circonstances aggravantes sont également prévues (C. pén.,
art. 311-4 et s.) qui portent la peine jusqu'à la réclusion criminelle à perpétuité.
La tentative de vol qu'il soit simple ou aggravé est punissable (C. pén., art. 311-13).

2) Le fait justificatif tiré des droits de la défense du salarié
Par deux arrêts fondateurs du 11 mai 20047, la chambre criminelle de la Cour de cassation a procédé à un revirement de jurisprudence en décidant qu'un salarié « lorsque cela
est strictement nécessaire à l'exercice des droits de sa défense dans le litige l'opposant à
son employeur » (première espèce) peut fournir ou reproduire en justice des documents
dont il a eu connaissance à l'occasion de ses fonctions. La prise en considération du
mobile animant l'auteur de la soustraction constitue ainsi une sorte d'état de nécessité,
fait justificatif empêchant de retenir la responsabilité pénale du prévenu du chef de vol.
Toutefois, et la chambre criminelle le précise dans la deuxième espèce, afin de retenir ce
mobile, les juges du fond doivent rechercher et établir que les documents en question
étaient strictement nécessaires à l'exercice des droits du prévenu dans le litige l'opposant à son employeur Le domaine de ce fait justificatif d'origine prétorienne est limité
aux cas dans lesquels un procès prud'homal oppose un salarié à son employeur.
Ainsi, la Cour de cassation refuse de prendre en considération un tel motif dans le
cadre d'un litige d'ordre pénal8. Mais le litige peut ne pas encore être né au jour du vol9.

2* LES DÉLITS D'ATTEINTE AUX SYSTÈMES DE TRAITEMENT
AUTOMATISÉ DES DONNÉES (STAD)

L'ensemble des infractions énoncées aux articles 323-1 et suivants du Code pénal
implique que l'on se trouve dans un « système de traitement automatisé des données »
(STAD). Une définition des STAD qui n'a pas été officialisée, mais qui inspire les juges est
la suivante : « tout ensemble composé d'une ou plusieurs unités de traitements, de
mémoires, de logiciels, d'organes entrées-sorties et de liaisons qui concourent à un
résultat déterminé, ces ensembles étant protégés par des dispositifs de sécurité » (définition proposée par la Commission des lois du Sénat lors des débats parlementaires précédant l'adoption de la loi nº 98-685 du 22 juillet 1992). Toutefois, l'analyse de la jurisprudence qui retient une acception large de la notion montre que l'existence d'un dispositif
de sécurité ne s'impose pas pour retenir la qualification de STAD. Cet élément est cependant utile pour qualifier l'élément intentionnel du délit.
Plusieurs infractions portant atteinte à des STAD peuvent être commises dans le cadre
du travail.
--
7.
8.
9.

Cass. crim., 11 mai 2004, nº 03-85521 : Bull. crim., nº 117 - Cass. crim., nº 03-80254 : Bull. crim.
nº 113.
Cass. crim., 9 juin 2009, nº 08-86843 : Bull. crim., nº 118 : pour un employé poursuivi pour diffamation
commise contre son employeur.
Cass. crim., 16 juin 2011, nº 10-85079 : Bull. crim., nº 134.



Mémentos - Droit pénal du travail - 1re

Table des matières de la publication Mémentos - Droit pénal du travail - 1re

Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 1
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 2
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 3
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 4
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 5
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 6
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 7
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 8
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 9
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 10
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 11
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 12
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 13
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 14
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 15
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 16
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 17
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 18
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 19
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 20
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 21
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 22
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 23
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 24
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 25
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 26
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 27
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 28
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 29
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 30
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 31
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 32
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 33
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 34
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 35
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 36
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 37
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 38
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 39
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 40
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 41
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 42
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 43
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 44
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 45
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 46
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 47
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 48
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 49
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 50
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 51
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 52
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 53
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 54
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 55
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 56
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 57
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 58
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 59
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 60
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 61
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 62
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 63
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 64
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 65
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 66
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 67
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 68
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 69
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 70
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 71
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 72
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 73
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 74
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 75
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 76
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 77
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 78
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 79
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 80
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 81
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 82
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 83
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 84
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 85
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 86
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 87
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 88
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 89
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 90
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 91
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 92
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 93
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 94
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 95
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 96
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 97
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 98
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 99
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 100
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 101
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 102
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 103
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 104
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 105
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 106
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 107
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 108
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 109
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 110
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 111
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 112
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 113
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 114
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 115
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 116
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 117
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 118
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 119
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 120
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 121
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 122
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 123
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 124
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 125
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 126
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 127
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 128
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 129
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 130
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 131
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 132
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 133
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 134
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 135
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 136
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 137
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 138
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 139
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 140
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 141
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 142
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 143
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 144
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 145
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 146
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 147
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 148
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 149
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 150
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 151
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 152
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 153
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 154
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 155
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 156
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 157
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 158
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 159
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 160
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 161
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 162
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 163
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 164
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 165
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 166
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 167
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 168
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 169
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 170
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 171
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 172
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 173
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 174
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 175
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 176
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 177
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 178
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 179
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 180
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 181
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 182
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 183
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 184
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 185
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 186
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 187
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 188
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 189
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 190
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 191
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 192
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 193
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 194
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 195
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 196
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 197
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 198
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 199
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 200
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 201
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 202
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 203
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 204
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 205
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 206
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 207
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 208
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 209
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 210
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 211
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 212
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 213
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 214
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 215
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 216
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 217
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 218
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 219
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 220
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 221
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 222
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 223
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 224
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 225
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 226
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 227
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 228
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 229
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 230
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 231
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 232
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 233
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 234
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 235
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 236
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 237
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 238
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 239
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 240
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 241
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 242
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 243
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 244
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 245
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 246
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 247
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 248
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 249
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 250
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 251
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 252
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 253
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 254
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 255
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 256
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 257
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 258
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 259
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 260
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 261
Mémentos - Droit pénal du travail - 1re - 262
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25886-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25974-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25879-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25775-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26002-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25942-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25924-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25839-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26066-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26073-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25915-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25921-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26042-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25981-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25808-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25851-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26009-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25865-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25832-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25945-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25912-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25957-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26021-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25918-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25858-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25796-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25995-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26049-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25988-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25846-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25803-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26035-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26028-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25765-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22123-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25952-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22146-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25872-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25825-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22126-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22134-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22140-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22129-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22143-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22236-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22132-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22149-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22157-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22145-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22156-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22150-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22125-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-23216-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22120-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22151-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22141-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22152-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22118-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22138-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22131-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22144-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22139-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22121-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22158-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17554-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-18993-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06244-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17539-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17570-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-19217-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17563-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17546-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17564-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17553-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-13559-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09119-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17576-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09123-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17252-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17255-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-13380-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-13361-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09122-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-13216-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07150-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09118-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07425-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09087-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09104-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07426-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07424-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09042-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07529-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07438-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06983-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07133-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06836-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06818-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06834-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06826-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06758-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05549-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06226-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/9782-297-06223-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06145-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06157-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05543-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05546-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05550-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05534-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05536-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-04718-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-04700-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-04699-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-02463-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-03256-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-03029-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-03143-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-02464-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-01535-6
https://www.nxtbookmedia.com