En Poche - Management - 8e - 48

Éthique et responsabilité

19

sociale des entreprises
(RSE)

	 	DÉFINITION

L'éthique est définie par J.-J. Nillès (2004) comme « une réflexion qui vise à
déterminer les règles du bien agir en tenant compte des contraintes relatives à
des situations déterminées. Pour cela l'éthique requiert de la part de l'individu la
mise en œuvre des vertus, qui sont les dispositions individuelles à bien agir [...]
grâce auxquels l'individu cherche à agir de façon juste et efficace ». De manière
plus synthétique, P. Ricoeur (1990) nous précise que « l'éthique fait appel aux
dispositions de la volonté individuelle à agir en vue du bien ».
La notion d'éthique en management recouvre un ensemble de valeurs formalisées auquel l'organisation choisit de soumettre ses membres. Quatre éléments
sont au cœur du management dit éthique : le respect de l'environnement, la
responsabilité sociale, la bonne gouvernance, la performance économique.
La RSE constitue une soft-law (droit mou), c'est-à-dire que son non-respect
n'entraîne pas de sanction formelle. Toutefois, des règles de RSE sont édictées
à trois niveaux : mondial, européen, national.

	 	L'ÉTHIQUE, COMPÉTENCE-CLÉ

Pour J. Orsoni (1989), l'éthique est un repère pour les acteurs qui garantit la
primauté de l'intérêt général sur l'intérêt particulier ; le respect de l'éthique limite
l'émergence de comportements déviants (passager clandestin) et augmente le
niveau de moralité et de réflexion des managers.
Pour J.-J. Nillès et A. Carbonnel (2004), elle a une influence positive car elle
favorise la justice, le courage, la tempérance, l'altruisme ou la prudence.

	 	LES APPROCHES THÉORIQUES DE LA RSE
Approche
de la
RSE
RSE
comme
fonction
de régulation
RSE
comme
relation
de
pouvoir
RSE
comme
produit
culturel
RSE
comme
construction
cognitive

Perspectives sur
l'interface entreprise / société

Approche fonctionnaliste : Comment
intégrer les buts de
la société et des
entreprises ?

Approche sociopolitique : Comment
l'entreprise peutelle dominer ou
être dominée par la
société ?
Approche culturaliste : Comment
l'entreprise peutelle s'adapter à
un environnement
culturel ?
Approche constructiviste : Comment
l'entreprise et la
société se coordonnent

Orientations
et concepts
clés

Objectivisme
/ régulation :
Intégration, stabilité, convergence
Objectivisme /
changement :
Pouvoir, rapport de forces,
manipulation,
citoyenneté
Subjectivisme
/ régulation :
Valeurs,
représentations sociales,
culture

Subjectivisme
/ changement :
Apprentissage,
ordre négocié,
performativité

Définition de la RSE
La RSE est un instrument de
régulation sociale pour stabiliser
les interactions entre l'entreprise
et la société.
Expression de relations de pouvoir, la RSE traduit la capacité
des acteurs sociaux et des parties prenantes à influencer les
entreprises et à leur faire prendre
en compte leur demande.
La RSE est le produit d'une
culture, son contenu reflète les
relations désirables entre l'entreprise et la société.
La RSE est le fruit de la construction sociocognitive qui est le produit temporairement stabilisé
d'une négociation entre l'entreprise et la société, mettant en
jeu les identités, les valeurs et
les problèmes sociétaux.

Source : J.-P. Gond et J. Igalens, La responsabilité Sociale de l'Entreprise,
PUF, Que Sais-je ?, 2008.
Éthique et responsabilité sociale des entreprises (RSE)



En Poche - Management - 8e

Table des matières de la publication En Poche - Management - 8e

En Poche - Management - 8e - 1
En Poche - Management - 8e - 2
En Poche - Management - 8e - 3
En Poche - Management - 8e - 4
En Poche - Management - 8e - 5
En Poche - Management - 8e - 6
En Poche - Management - 8e - 7
En Poche - Management - 8e - 8
En Poche - Management - 8e - 9
En Poche - Management - 8e - 10
En Poche - Management - 8e - 11
En Poche - Management - 8e - 12
En Poche - Management - 8e - 13
En Poche - Management - 8e - 14
En Poche - Management - 8e - 15
En Poche - Management - 8e - 16
En Poche - Management - 8e - 17
En Poche - Management - 8e - 18
En Poche - Management - 8e - 19
En Poche - Management - 8e - 20
En Poche - Management - 8e - 21
En Poche - Management - 8e - 22
En Poche - Management - 8e - 23
En Poche - Management - 8e - 24
En Poche - Management - 8e - 25
En Poche - Management - 8e - 26
En Poche - Management - 8e - 27
En Poche - Management - 8e - 28
En Poche - Management - 8e - 29
En Poche - Management - 8e - 30
En Poche - Management - 8e - 31
En Poche - Management - 8e - 32
En Poche - Management - 8e - 33
En Poche - Management - 8e - 34
En Poche - Management - 8e - 35
En Poche - Management - 8e - 36
En Poche - Management - 8e - 37
En Poche - Management - 8e - 38
En Poche - Management - 8e - 39
En Poche - Management - 8e - 40
En Poche - Management - 8e - 41
En Poche - Management - 8e - 42
En Poche - Management - 8e - 43
En Poche - Management - 8e - 44
En Poche - Management - 8e - 45
En Poche - Management - 8e - 46
En Poche - Management - 8e - 47
En Poche - Management - 8e - 48
En Poche - Management - 8e - 49
En Poche - Management - 8e - 50
En Poche - Management - 8e - 51
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26703-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26733-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26764-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26776-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-27790-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-27673-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26715-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-27668-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26755-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26749-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26794-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26709-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26758-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26739-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26791-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26773-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26752-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-27478-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-24298-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26712-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26797-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26770-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26700-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26721-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26724-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-27439-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-27217-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-24314-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-23921-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22239-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22244-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22243-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22251-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22249-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22240-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22242-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22253-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22246-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22250-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22237-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22252-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22254-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-01805-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-01619-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-21714-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-21715-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-21716-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-14717-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-14716-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17658-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17657-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17663-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17667-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17843-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-13228-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09212-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09263-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-10789-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09142-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09137-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09085-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09084-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07666-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09079-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06061-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06050-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-04852-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-04896-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-04565-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-04880-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-02306-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-01640-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-01803-6
https://www.nxtbookmedia.com