Mémentos - Droit fiscal - 12e - 110

110
MÉMENTOS - DROIT FISCAL
Le débat autour du quotient conjugal
Le mécanisme du quotient conjugal fait l'objet de nombreuses critiques. Les détracteurs du
quotient conjugal critiquent le fait que ce mécanisme porte atteinte à la progressivité du
barème de l'impôt sur le revenu, ce qui génère un avantage financier pour les couples les plus
aisés. Ces arguments militent en faveur d'une individualisation de l'impôt sur le revenu.
Certains économistes considèrent que plus les revenus du couple sont inégalitaires, plus l'avantage
fiscal du quotient conjugal est intéressant alors qu'à revenus égalitaires, l'avantage fiscal
est inexistant, ce qui incite donc à maintenir une inégalité de revenus au sein du couple. Ainsi,
le quotient conjugal serait un facteur d'inégalité fiscale qui, en outre, pénaliserait le travail des
femmes. (Landais C., Piketty T., Saez E., Pour une révolution fiscale, 2011, Le Seuil).
Les défenseurs du quotient conjugal ne contestent pas ce constat car, selon eux, le couple est
une communauté de vie et d'intérêts au sein de laquelle les situations matérielles du couple
sont soit subies, soit délibérément choisies. Il est donc tout à fait logique et équitable que le
couple soit l'unité fiscale de référence et que cet avantage fiscal soit la contrepartie légitime
de la solidarité qui existe entre conjoints et de la communauté de vie qu'il constitue, tant pour
les gains que pour les pertes. D'ailleurs, de nombreux avantages sociaux (bourses, allocations,
primes, etc.) ou fiscaux (taxe d'habitation, divers dispositifs fiscaux dérogatoires, etc.) sont
accordés sur la situation financière effective du couple et non des individus qui le composent.
- selon leurs charges familiales (nombre d'enfants, de personnes à charge), on parle
alors de quotient familial, et ce mécanisme vise à leur permettre de diminuer leur
imposition en fonction du nombre de personnes à charge.
Le débat autour du quotient familial
Le quotient familial a été instauré après-guerre afin d'inciter à la natalité. Le mécanisme du
quotient familial fait l'objet de nombreuses critiques. Selon le Conseil des prélèvements obligatoires,
le quotient familial est « un avantage fiscal qui est fortement concentré au bénéfice des
ménages disposant des revenus les plus élevés ». Malgré un plafonnement dumontant de réduction
d'impôts auquel donne droit le quotient familial, seuls 2% des contribuables atteignent
cette limite. Ce sont les 10% de foyers les plus riches qui concentrent 42% de l'avantage fiscal
du quotient familial, là où les 50% les moins riches ne bénéficient que de 10% du même avantage.
En effet, une famille nombreuse disposant de revenus élevés va davantage bénéficier du
quotient familial qu'une famille nombreuse qui n'est pas imposable au titre de l'impôt sur le
revenu. Au total, le quotient familial représente un manque à gagner pour les recettes de l'État
de l'ordre de 13,9Mds€ (v. CPO, Prélèvements obligatoires sur les ménages, progressivité et
effets redistributifs, mai 2011, p. 198). Un récent rapport a analysé l'évolution des dépenses
fiscales et les résultats de la politique familiale (IGF-IGAS, Revue des dépenses socio-fiscales en
faveur de la politique familiale, 2021). Située au premier rang européen pour sa politique
familiale en termes de taux de natalité (1,83 enfant/femme en 2020 contre 2,03 en 2010), et
même si ce dernier recule depuis une dizaine d'années (840 000 naissances en 2010 ; 740 000
en 2020), la France dispose d'une politique ambitieuse (9M de familles) autour de plusieurs
outils (offre de services, prestations sociales, etc.), et notamment fiscaux (quotient familial et
crédits d'impôts), pour un effort financier à hauteur de 63Mds€. La France est l'un des États de
l'OCDE où les dispositifs fiscaux pèsent le plus dans les dépenses publiques familiales (0,7% du
PIB en 2017), derrière la République tchèque (0,9% du PIB), l'Allemagne (0,8%) et la Hongrie
(0,7 %), principalement du fait de l'importance du quotient familial qui représente une
diminution d'impôt de 12,2Mds€ en 2019. En effet, si le quotient familial en tant que modalité
de calcul de l'IR est une spécificité française (seuls le Luxembourg et le Portugal appliquent une
modalité de calcul de l'IR similaire), des dispositifs fiscaux à destination des familles existent dans
d'autres États européens, notamment en Europe continentale (Allemagne, Belgique) et prennent
------------------------------------------------------------------------------------------

Mémentos - Droit fiscal - 12e

Table des matières de la publication Mémentos - Droit fiscal - 12e

Mémentos - Droit fiscal - 12e - 1
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 2
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 3
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 4
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 5
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 6
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 7
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 8
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 9
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 10
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 11
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 12
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 13
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 14
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 15
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 16
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 17
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 18
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 19
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 20
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 21
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 22
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 23
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 24
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 25
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 26
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 27
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 28
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 29
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 30
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 31
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 32
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 33
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 34
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 35
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 36
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 37
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 38
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 39
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 40
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 41
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 42
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 43
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 44
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 45
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 46
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 47
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 48
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 49
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 50
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 51
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 52
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 53
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 54
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 55
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 56
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 57
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 58
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 59
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 60
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 61
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 62
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 63
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 64
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 65
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 66
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 67
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 68
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 69
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 70
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 71
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 72
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 73
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 74
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 75
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 76
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 77
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 78
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 79
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 80
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 81
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 82
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 83
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 84
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 85
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 86
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 87
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 88
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 89
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 90
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 91
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 92
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 93
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 94
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 95
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 96
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 97
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 98
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 99
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 100
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 101
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 102
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 103
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 104
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 105
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 106
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 107
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 108
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 109
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 110
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 111
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 112
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 113
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 114
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 115
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 116
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 117
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 118
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 119
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 120
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 121
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 122
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 123
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 124
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 125
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 126
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 127
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 128
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 129
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 130
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 131
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 132
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 133
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 134
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 135
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 136
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 137
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 138
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 139
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 140
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 141
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 142
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 143
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 144
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 145
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 146
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 147
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 148
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 149
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 150
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 151
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 152
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 153
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 154
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 155
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 156
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 157
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 158
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 159
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 160
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 161
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 162
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 163
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 164
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 165
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 166
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 167
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 168
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 169
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 170
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 171
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 172
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 173
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 174
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 175
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 176
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 177
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 178
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 179
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 180
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 181
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 182
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 183
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 184
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 185
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 186
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 187
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 188
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 189
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 190
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 191
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 192
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 193
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 194
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 195
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 196
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 197
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 198
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 199
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 200
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 201
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 202
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 203
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 204
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 205
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 206
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 207
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 208
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 209
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 210
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 211
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 212
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 213
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 214
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 215
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 216
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 217
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 218
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 219
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 220
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 221
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 222
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 223
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 224
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 225
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 226
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 227
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 228
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 229
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 230
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 231
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 232
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 233
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 234
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 235
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 236
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 237
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 238
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 239
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 240
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 241
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 242
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 243
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 244
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 245
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 246
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 247
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 248
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 249
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 250
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 251
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 252
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 253
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 254
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 255
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 256
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 257
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 258
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 259
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 260
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 261
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 262
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 263
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 264
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 265
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 266
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 267
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 268
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 269
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 270
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 271
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 272
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 273
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 274
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 275
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 276
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 277
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 278
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 279
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 280
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 281
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 282
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 283
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 284
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 285
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 286
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 287
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 288
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 289
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 290
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 291
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 292
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 293
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 294
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 295
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 296
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 297
Mémentos - Droit fiscal - 12e - 298
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22159-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22344-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25886-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25974-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25879-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25775-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26002-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25942-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25924-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25839-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26066-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26073-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25915-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25921-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26042-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25981-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25808-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25851-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26009-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25865-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25832-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25945-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25912-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25957-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26021-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25918-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25858-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25796-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25995-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26049-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25988-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25846-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25803-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26035-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26028-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25765-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22123-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25952-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22146-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25872-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25825-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22126-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22134-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22140-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22129-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22143-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22236-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22132-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22149-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22157-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22145-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22156-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22125-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-23216-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22120-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22141-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22152-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22118-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22138-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22144-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22139-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22121-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22158-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17554-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-18993-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06244-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17539-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17570-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-19217-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17546-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17564-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17553-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-13559-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09119-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17576-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09123-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17252-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17255-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-13380-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-13361-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09122-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-13216-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07150-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09118-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07425-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09087-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09104-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07426-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07424-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09042-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07529-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07438-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06983-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07133-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06836-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06818-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06834-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06826-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06758-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05549-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06226-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/9782-297-06223-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06145-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06157-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05543-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05546-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05550-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05534-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05536-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-04718-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-04700-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-04699-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-02463-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-03256-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-03029-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-03143-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-02464-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-01535-6
https://www.nxtbookmedia.com