Mémentos - Droit fiscal - 13e - 25
CHAPITRE 1 - Les classifications fiscales
23
L. nº 2019-1479 du 28 déc. 2019 de finances pour 2020) et à terme les dispositions relatives
à la TVA. La partie législative du CIBS nouvellement créée est entrée en vigueur le
1er
janvier 2022 (ord. nº 2021-1843, 22 déc. 2021, complétée par l'ord. nº 2023-1210,
20 déc. 2023). Le CIBS est organisé par secteur économique d'activité imposable, ce
qui permet d'identifier l'ensemble des impositions qui les concerne et d'uniformiser les
définitions. De plus, les différents éléments constitutifs d'une imposition indirecte sont
ainsi harmonisés (champ matériel et géographique d'application, fait générateur,
montant, exigibilité, redevables, constatation ou déclaration, paiement, sanctions et
procédures et, le cas échéant, affectation). La distinction entre impôts directs et indirects
demeure appropriée.
Sa partie réglementaire entrera en vigueur le 1er
janvier 2025, sous réserve de certains
reports au 1er avril 2026 concernant la mise à jour des dispositifs de déclaration et de
paiement des taxes dans le secteur du transport aérien (Décr. nº 2024-610, 26 juin
2024).
La classification selon les collectivités attributaires de ces impôts est essentielle car
elle permet de visualiser le paysage fiscal français, d'observer son morcellement et de
comprendre les débats politiques suscités par les questions relatives à la répartition
entre les principaux impôts perçus au profit de l'État et de ses opérateurs, des organismes
de la Sécurité sociale et des collectivités territoriales.
Les recettes fiscales en chiffres (en 2023)
Les recettes fiscales nettes s'élèvent environ à 323 Md€ pour l'État et les organismes d'administration
centrale (ODAC) ; 169 Md€ pour les collectivités territoriales (APUL) et 229 Md€ pour les
organismes de Sécurité sociale (ASSO) ; ce qui représente un total général de recettes fiscales
d'environ 721Md€, soit environ un quart de la richesse nationale française (PIB en valeur ou
PIB nominal évalué à 2 805,7 Md€ en 2023, calculé à prix courants, distinct du PIB en volume,
qui mesure la croissance économique hors inflation, évalué à 2 370,5 Md€ en 2023).
A - Les impôts directs
L'impôt direct peut se définir comme le prélèvement fiscal qui frappe une matière imposable
(un revenu ou un capital) du seul fait de son existence et de sa possession par le
contribuable. Comme son nom l'indique, l'impôt atteint alors directement le contribuable.
À l'origine, on retenait généralement comme critères de distinction, d'une
part, l'incidence directe de l'impôt,et d'autre part, le mode de recouvrement de
l'impôt et son établissement par voie de rôle. Désormais, plusieurs indices permettent
d'identifier l'impôt direct (intérêt principal de la distinction légale), même s'ils sont
souvent remis en question par certaines évolutions juridiques ou parce qu'ils suscitent un
débat politique :
- au plan administratif, l'impôt direct est généralement recouvré par l'administration
fiscale des contributions directes (DGFIP), distincte de celle des contributions indirectes
(DGDDI) ; toutefois cette distinction a perdu de son intérêt avec la mutation
de l'Administration fiscale et l'unification du recouvrement fiscal ;
- au plan juridictionnel, l'impôt direct relève de la compétence du juge administratif,
alors que l'impôt indirect relève de la compétence du juge judiciaire (LPF, art.
L. 199) ; toutefois cette distinction souffre d'exceptions, ce qui a longtemps prévalu
Mémentos - Droit fiscal - 13e
Table des matières de la publication Mémentos - Droit fiscal - 13e
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 1
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 2
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 3
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 4
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 5
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 6
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 7
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 8
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 9
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 10
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 11
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 12
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 13
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 14
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 15
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 16
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 17
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 18
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 19
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 20
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 21
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 22
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 23
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 24
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 25
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 26
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 27
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 28
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 29
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 30
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 31
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 32
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 33
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 34
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 35
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 36
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 37
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 38
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 39
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 40
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 41
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 42
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 43
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 44
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 45
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 46
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 47
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 48
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 49
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 50
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 51
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 52
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 53
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 54
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 55
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 56
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 57
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 58
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 59
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 60
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 61
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 62
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 63
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 64
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 65
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 66
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 67
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 68
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 69
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 70
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 71
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 72
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 73
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 74
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 75
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 76
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 77
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 78
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 79
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 80
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 81
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 82
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 83
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 84
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 85
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 86
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 87
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 88
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 89
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 90
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 91
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 92
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 93
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 94
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 95
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 96
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 97
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 98
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 99
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 100
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 101
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 102
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 103
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 104
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 105
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 106
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 107
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 108
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 109
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 110
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 111
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 112
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 113
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 114
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 115
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 116
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 117
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 118
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 119
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 120
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 121
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 122
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 123
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 124
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 125
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 126
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 127
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 128
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 129
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 130
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 131
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 132
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 133
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 134
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 135
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 136
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 137
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 138
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 139
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 140
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 141
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 142
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 143
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 144
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 145
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 146
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 147
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 148
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 149
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 150
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 151
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 152
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 153
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 154
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 155
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 156
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 157
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 158
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 159
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 160
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 161
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 162
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 163
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 164
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 165
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 166
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 167
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 168
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 169
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 170
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 171
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 172
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 173
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 174
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 175
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 176
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 177
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 178
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 179
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 180
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 181
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 182
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 183
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 184
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 185
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 186
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 187
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 188
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 189
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 190
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 191
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 192
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 193
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 194
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 195
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 196
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 197
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 198
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 199
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 200
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 201
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 202
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 203
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 204
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 205
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 206
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 207
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 208
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 209
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 210
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 211
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 212
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 213
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 214
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 215
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 216
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 217
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 218
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 219
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 220
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 221
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 222
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 223
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 224
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 225
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 226
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 227
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 228
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 229
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 230
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 231
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 232
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 233
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 234
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 235
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 236
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 237
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 238
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 239
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 240
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 241
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 242
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 243
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 244
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 245
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 246
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 247
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 248
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 249
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 250
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 251
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 252
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 253
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 254
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 255
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 256
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 257
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 258
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 259
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 260
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 261
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 262
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 263
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 264
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 265
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 266
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 267
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 268
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 269
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 270
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 271
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 272
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 273
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 274
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 275
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 276
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 277
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 278
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 279
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 280
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 281
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 282
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 283
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 284
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 285
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 286
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 287
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 288
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 289
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 290
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 291
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 292
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 293
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 294
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 295
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 296
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 297
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 298
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 299
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 300
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 301
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 302
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 303
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 304
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 305
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 306
Mémentos - Droit fiscal - 13e - 307
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-28345-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-28331-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26016-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22133-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25907-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22159-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22344-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25886-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25974-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25879-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25775-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26002-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25942-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25924-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25839-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26066-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26073-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25915-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25921-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26042-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25981-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25808-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25851-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26009-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25865-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25832-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25945-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25912-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25957-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26021-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25918-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25858-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25796-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25995-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26049-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25988-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25846-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25803-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26035-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26028-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25765-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22123-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25952-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22146-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25825-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22126-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22236-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-23216-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22120-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22141-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22144-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22158-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06244-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17539-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17553-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-13559-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09119-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17576-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09123-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17252-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07150-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06758-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05549-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06145-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-04718-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-03143-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-01535-6
https://www.nxtbookmedia.com