Mémentos - Droit international privé - 14e - 41

CHAPITRE 1 - La détermination du tribunal compétent
41
respecter la souveraineté de la France ou des États étrangers, de la nécessité d'assurer
une bonne administration de la justice, ou de la nécessité de satisfaire certains besoins
qui sont propres aux relations internationales. C'est ce qui explique l'existence de
règles particulières aux litiges internationaux. Schématiquement, ces règles ont trait à
trois domaines.
63. Les tribunaux français sont tout d'abord exclusivement compétents pour connaître
des litiges relatifs au fonctionnement des services publics français et incompétents
pour les litiges mettant en cause des services publics étrangers. Cette règle est
logique. On voit mal comment une décision étrangère pourrait s'imposer à une
émanation de l'État français et inversement. Par suite, les tribunaux français sont
seuls compétents, par exemple, lorsque la demande porte sur une rectification ou
une annulation d'un acte d'état civil établi par un service français.
64. Les tribunaux français sont également compétents en cas d'urgence, même
lorsque les règles habituelles de compétence ne les désignent pas. Cette approche
s'est développée à l'époque où les tribunaux français se déclaraient incompétents -
comme nous l'avons déjà vu - dans les litiges entre étrangers. Le but était alors d'atténuer
la rigueur du principe d'incompétence, en particulier dans le domaine de l'état et
de la capacité des personnes. Aujourd'hui, l'urgence n'est toutefois qu'un critère de
compétence exceptionnel.
65. Les tribunaux français peuvent enfin accepter leur compétence lorsqu'il y a un
risque de déni de justice, même si aucune règle ne leur donne compétence. Ici
encore, ce chef de compétence avait surtout un intérêt à l'époque où les tribunaux
se déclaraient incompétents à l'égard des étrangers. Désormais, ce n'est plus qu'un
critère de compétence exceptionnel7
dont la mise en œuvre suppose la réunion de
deux éléments. En premier lieu, le demandeur doit être dans l'impossibilité
d'accéder au juge. L'impossibilité peut être une impossibilité de droit (aucun tribunal
étranger n'est susceptible de reconnaître sa compétence) ou de fait (existence d'une
guerre, de troubles). En second lieu, le litige doit présenter un rattachement avec la
France.
2) Le privilège de juridiction des articles 14 et15 du Code civil
66. L'article 14 du Code civil dispose que « l'étranger, même non résidant en France,
pourra être cité devant les tribunaux français, pour l'exécution des obligations par lui
contractées en France avec un Français ; [et qu'] il pourra être traduit devant les tribunaux
de France, pour les obligations par lui contractées en pays étranger envers des
Français ». L'article 15 précise quant à lui qu'« un Français pourra être traduit devant
un tribunal de France, pour des obligations par lui contractées en pays étranger,
même avec un étranger ».
67. Ces deux dispositions, qui datent de 1804, fondent un privilège de juridiction
reposant sur la nationalité française de l'une des parties. L'article 14 autorise le demandeur
français à saisir le juge français. L'article 15 fonde la compétence des tribunaux
--
7. Pour des illustrations, Cass. 1re
26737.
civ., 1er févr. 2005, nº 01-13742 ; Cass. soc., 14 sept. 2017, nº 15

Mémentos - Droit international privé - 14e

Table des matières de la publication Mémentos - Droit international privé - 14e

Mémentos - Droit international privé - 14e - 1
Mémentos - Droit international privé - 14e - 2
Mémentos - Droit international privé - 14e - 3
Mémentos - Droit international privé - 14e - 4
Mémentos - Droit international privé - 14e - 5
Mémentos - Droit international privé - 14e - 6
Mémentos - Droit international privé - 14e - 7
Mémentos - Droit international privé - 14e - 8
Mémentos - Droit international privé - 14e - 9
Mémentos - Droit international privé - 14e - 10
Mémentos - Droit international privé - 14e - 11
Mémentos - Droit international privé - 14e - 12
Mémentos - Droit international privé - 14e - 13
Mémentos - Droit international privé - 14e - 14
Mémentos - Droit international privé - 14e - 15
Mémentos - Droit international privé - 14e - 16
Mémentos - Droit international privé - 14e - 17
Mémentos - Droit international privé - 14e - 18
Mémentos - Droit international privé - 14e - 19
Mémentos - Droit international privé - 14e - 20
Mémentos - Droit international privé - 14e - 21
Mémentos - Droit international privé - 14e - 22
Mémentos - Droit international privé - 14e - 23
Mémentos - Droit international privé - 14e - 24
Mémentos - Droit international privé - 14e - 25
Mémentos - Droit international privé - 14e - 26
Mémentos - Droit international privé - 14e - 27
Mémentos - Droit international privé - 14e - 28
Mémentos - Droit international privé - 14e - 29
Mémentos - Droit international privé - 14e - 30
Mémentos - Droit international privé - 14e - 31
Mémentos - Droit international privé - 14e - 32
Mémentos - Droit international privé - 14e - 33
Mémentos - Droit international privé - 14e - 34
Mémentos - Droit international privé - 14e - 35
Mémentos - Droit international privé - 14e - 36
Mémentos - Droit international privé - 14e - 37
Mémentos - Droit international privé - 14e - 38
Mémentos - Droit international privé - 14e - 39
Mémentos - Droit international privé - 14e - 40
Mémentos - Droit international privé - 14e - 41
Mémentos - Droit international privé - 14e - 42
Mémentos - Droit international privé - 14e - 43
Mémentos - Droit international privé - 14e - 44
Mémentos - Droit international privé - 14e - 45
Mémentos - Droit international privé - 14e - 46
Mémentos - Droit international privé - 14e - 47
Mémentos - Droit international privé - 14e - 48
Mémentos - Droit international privé - 14e - 49
Mémentos - Droit international privé - 14e - 50
Mémentos - Droit international privé - 14e - 51
Mémentos - Droit international privé - 14e - 52
Mémentos - Droit international privé - 14e - 53
Mémentos - Droit international privé - 14e - 54
Mémentos - Droit international privé - 14e - 55
Mémentos - Droit international privé - 14e - 56
Mémentos - Droit international privé - 14e - 57
Mémentos - Droit international privé - 14e - 58
Mémentos - Droit international privé - 14e - 59
Mémentos - Droit international privé - 14e - 60
Mémentos - Droit international privé - 14e - 61
Mémentos - Droit international privé - 14e - 62
Mémentos - Droit international privé - 14e - 63
Mémentos - Droit international privé - 14e - 64
Mémentos - Droit international privé - 14e - 65
Mémentos - Droit international privé - 14e - 66
Mémentos - Droit international privé - 14e - 67
Mémentos - Droit international privé - 14e - 68
Mémentos - Droit international privé - 14e - 69
Mémentos - Droit international privé - 14e - 70
Mémentos - Droit international privé - 14e - 71
Mémentos - Droit international privé - 14e - 72
Mémentos - Droit international privé - 14e - 73
Mémentos - Droit international privé - 14e - 74
Mémentos - Droit international privé - 14e - 75
Mémentos - Droit international privé - 14e - 76
Mémentos - Droit international privé - 14e - 77
Mémentos - Droit international privé - 14e - 78
Mémentos - Droit international privé - 14e - 79
Mémentos - Droit international privé - 14e - 80
Mémentos - Droit international privé - 14e - 81
Mémentos - Droit international privé - 14e - 82
Mémentos - Droit international privé - 14e - 83
Mémentos - Droit international privé - 14e - 84
Mémentos - Droit international privé - 14e - 85
Mémentos - Droit international privé - 14e - 86
Mémentos - Droit international privé - 14e - 87
Mémentos - Droit international privé - 14e - 88
Mémentos - Droit international privé - 14e - 89
Mémentos - Droit international privé - 14e - 90
Mémentos - Droit international privé - 14e - 91
Mémentos - Droit international privé - 14e - 92
Mémentos - Droit international privé - 14e - 93
Mémentos - Droit international privé - 14e - 94
Mémentos - Droit international privé - 14e - 95
Mémentos - Droit international privé - 14e - 96
Mémentos - Droit international privé - 14e - 97
Mémentos - Droit international privé - 14e - 98
Mémentos - Droit international privé - 14e - 99
Mémentos - Droit international privé - 14e - 100
Mémentos - Droit international privé - 14e - 101
Mémentos - Droit international privé - 14e - 102
Mémentos - Droit international privé - 14e - 103
Mémentos - Droit international privé - 14e - 104
Mémentos - Droit international privé - 14e - 105
Mémentos - Droit international privé - 14e - 106
Mémentos - Droit international privé - 14e - 107
Mémentos - Droit international privé - 14e - 108
Mémentos - Droit international privé - 14e - 109
Mémentos - Droit international privé - 14e - 110
Mémentos - Droit international privé - 14e - 111
Mémentos - Droit international privé - 14e - 112
Mémentos - Droit international privé - 14e - 113
Mémentos - Droit international privé - 14e - 114
Mémentos - Droit international privé - 14e - 115
Mémentos - Droit international privé - 14e - 116
Mémentos - Droit international privé - 14e - 117
Mémentos - Droit international privé - 14e - 118
Mémentos - Droit international privé - 14e - 119
Mémentos - Droit international privé - 14e - 120
Mémentos - Droit international privé - 14e - 121
Mémentos - Droit international privé - 14e - 122
Mémentos - Droit international privé - 14e - 123
Mémentos - Droit international privé - 14e - 124
Mémentos - Droit international privé - 14e - 125
Mémentos - Droit international privé - 14e - 126
Mémentos - Droit international privé - 14e - 127
Mémentos - Droit international privé - 14e - 128
Mémentos - Droit international privé - 14e - 129
Mémentos - Droit international privé - 14e - 130
Mémentos - Droit international privé - 14e - 131
Mémentos - Droit international privé - 14e - 132
Mémentos - Droit international privé - 14e - 133
Mémentos - Droit international privé - 14e - 134
Mémentos - Droit international privé - 14e - 135
Mémentos - Droit international privé - 14e - 136
Mémentos - Droit international privé - 14e - 137
Mémentos - Droit international privé - 14e - 138
Mémentos - Droit international privé - 14e - 139
Mémentos - Droit international privé - 14e - 140
Mémentos - Droit international privé - 14e - 141
Mémentos - Droit international privé - 14e - 142
Mémentos - Droit international privé - 14e - 143
Mémentos - Droit international privé - 14e - 144
Mémentos - Droit international privé - 14e - 145
Mémentos - Droit international privé - 14e - 146
Mémentos - Droit international privé - 14e - 147
Mémentos - Droit international privé - 14e - 148
Mémentos - Droit international privé - 14e - 149
Mémentos - Droit international privé - 14e - 150
Mémentos - Droit international privé - 14e - 151
Mémentos - Droit international privé - 14e - 152
Mémentos - Droit international privé - 14e - 153
Mémentos - Droit international privé - 14e - 154
Mémentos - Droit international privé - 14e - 155
Mémentos - Droit international privé - 14e - 156
Mémentos - Droit international privé - 14e - 157
Mémentos - Droit international privé - 14e - 158
Mémentos - Droit international privé - 14e - 159
Mémentos - Droit international privé - 14e - 160
Mémentos - Droit international privé - 14e - 161
Mémentos - Droit international privé - 14e - 162
Mémentos - Droit international privé - 14e - 163
Mémentos - Droit international privé - 14e - 164
Mémentos - Droit international privé - 14e - 165
Mémentos - Droit international privé - 14e - 166
Mémentos - Droit international privé - 14e - 167
Mémentos - Droit international privé - 14e - 168
Mémentos - Droit international privé - 14e - 169
Mémentos - Droit international privé - 14e - 170
Mémentos - Droit international privé - 14e - 171
Mémentos - Droit international privé - 14e - 172
Mémentos - Droit international privé - 14e - 173
Mémentos - Droit international privé - 14e - 174
Mémentos - Droit international privé - 14e - 175
Mémentos - Droit international privé - 14e - 176
Mémentos - Droit international privé - 14e - 177
Mémentos - Droit international privé - 14e - 178
Mémentos - Droit international privé - 14e - 179
Mémentos - Droit international privé - 14e - 180
Mémentos - Droit international privé - 14e - 181
Mémentos - Droit international privé - 14e - 182
Mémentos - Droit international privé - 14e - 183
Mémentos - Droit international privé - 14e - 184
Mémentos - Droit international privé - 14e - 185
Mémentos - Droit international privé - 14e - 186
Mémentos - Droit international privé - 14e - 187
Mémentos - Droit international privé - 14e - 188
Mémentos - Droit international privé - 14e - 189
Mémentos - Droit international privé - 14e - 190
Mémentos - Droit international privé - 14e - 191
Mémentos - Droit international privé - 14e - 192
Mémentos - Droit international privé - 14e - 193
Mémentos - Droit international privé - 14e - 194
Mémentos - Droit international privé - 14e - 195
Mémentos - Droit international privé - 14e - 196
Mémentos - Droit international privé - 14e - 197
Mémentos - Droit international privé - 14e - 198
Mémentos - Droit international privé - 14e - 199
Mémentos - Droit international privé - 14e - 200
Mémentos - Droit international privé - 14e - 201
Mémentos - Droit international privé - 14e - 202
Mémentos - Droit international privé - 14e - 203
Mémentos - Droit international privé - 14e - 204
Mémentos - Droit international privé - 14e - 205
Mémentos - Droit international privé - 14e - 206
Mémentos - Droit international privé - 14e - 207
Mémentos - Droit international privé - 14e - 208
Mémentos - Droit international privé - 14e - 209
Mémentos - Droit international privé - 14e - 210
Mémentos - Droit international privé - 14e - 211
Mémentos - Droit international privé - 14e - 212
Mémentos - Droit international privé - 14e - 213
Mémentos - Droit international privé - 14e - 214
Mémentos - Droit international privé - 14e - 215
Mémentos - Droit international privé - 14e - 216
Mémentos - Droit international privé - 14e - 217
Mémentos - Droit international privé - 14e - 218
Mémentos - Droit international privé - 14e - 219
Mémentos - Droit international privé - 14e - 220
Mémentos - Droit international privé - 14e - 221
Mémentos - Droit international privé - 14e - 222
Mémentos - Droit international privé - 14e - 223
Mémentos - Droit international privé - 14e - 224
Mémentos - Droit international privé - 14e - 225
Mémentos - Droit international privé - 14e - 226
Mémentos - Droit international privé - 14e - 227
Mémentos - Droit international privé - 14e - 228
Mémentos - Droit international privé - 14e - 229
Mémentos - Droit international privé - 14e - 230
Mémentos - Droit international privé - 14e - 231
Mémentos - Droit international privé - 14e - 232
Mémentos - Droit international privé - 14e - 233
Mémentos - Droit international privé - 14e - 234
Mémentos - Droit international privé - 14e - 235
Mémentos - Droit international privé - 14e - 236
Mémentos - Droit international privé - 14e - 237
Mémentos - Droit international privé - 14e - 238
Mémentos - Droit international privé - 14e - 239
Mémentos - Droit international privé - 14e - 240
Mémentos - Droit international privé - 14e - 241
Mémentos - Droit international privé - 14e - 242
Mémentos - Droit international privé - 14e - 243
Mémentos - Droit international privé - 14e - 244
Mémentos - Droit international privé - 14e - 245
Mémentos - Droit international privé - 14e - 246
Mémentos - Droit international privé - 14e - 247
Mémentos - Droit international privé - 14e - 248
Mémentos - Droit international privé - 14e - 249
Mémentos - Droit international privé - 14e - 250
Mémentos - Droit international privé - 14e - 251
Mémentos - Droit international privé - 14e - 252
Mémentos - Droit international privé - 14e - 253
Mémentos - Droit international privé - 14e - 254
Mémentos - Droit international privé - 14e - 255
Mémentos - Droit international privé - 14e - 256
Mémentos - Droit international privé - 14e - 257
Mémentos - Droit international privé - 14e - 258
Mémentos - Droit international privé - 14e - 259
Mémentos - Droit international privé - 14e - 260
Mémentos - Droit international privé - 14e - 261
Mémentos - Droit international privé - 14e - 262
Mémentos - Droit international privé - 14e - 263
Mémentos - Droit international privé - 14e - 264
Mémentos - Droit international privé - 14e - 265
Mémentos - Droit international privé - 14e - 266
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25886-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25974-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25879-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25775-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26002-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25942-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25924-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25839-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26066-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26073-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25915-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25921-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26042-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25981-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25808-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25851-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26009-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25865-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25832-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25945-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25912-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25957-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26021-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25918-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25858-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25796-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25995-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26049-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25988-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25846-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25803-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26035-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26028-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25765-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22123-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25952-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22146-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25872-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25825-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22126-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22134-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22140-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22129-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22143-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22236-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22132-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22149-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22157-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22145-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22156-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22150-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22125-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-23216-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22120-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22151-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22141-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22152-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22118-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22138-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22131-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22144-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22139-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22121-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22158-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17554-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-18993-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06244-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17539-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17570-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-19217-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17563-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17546-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17564-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17553-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-13559-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09119-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17576-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09123-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17252-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17255-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-13380-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-13361-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09122-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-13216-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07150-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09118-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07425-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09087-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09104-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07426-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07424-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09042-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07529-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07438-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06983-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07133-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06836-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06818-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06834-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06826-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06758-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05549-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06226-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/9782-297-06223-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06145-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06157-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05543-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05546-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05550-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05534-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05536-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-04718-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-04700-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-04699-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-02463-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-03256-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-03029-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-03143-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-02464-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-01535-6
https://www.nxtbookmedia.com