Mémentos - Droit international privé - 14e - 67

CHAPITRE 1 - La détermination du tribunal compétent
67
font pas en effet l'objet d'une disposition spéciale du Règlement. Leur spécificité
tient au fait qu'un site localisé dans un État (lieu du fait générateur) peut atteindre
les intérêts de personnes domiciliées dans un autre État (lieu de matérialisation du
dommage subi par ces personnes). Il s'agit, au fond, d'une simple application de
l'idée qui vient d'être précédemment présentée, à ceci près que les hypothèses
sont, dans le cadre d'Internet, plus nombreuses et diversifiées. Deux exemples
peuvent être ici évoqués. D'abord, en matière d'action en responsabilité pour violation
de l'interdiction de vente en dehors d'un réseau de distribution sélective sur des
sites Internet opérant dans différents États membres, la cour de justice a jugé que le
lieu où le dommage s'est produit doit être considéré comme étant le territoire de
l'État membre qui protège cette interdiction de vente et sur lequel le demandeur
prétend avoir subi une réduction de ses ventes63
. Ensuite, la CJUE a considéré
qu'une personne qui, estimant qu'une atteinte a été portée à ses droits par la diffusion
de propos dénigrants à son égard sur Internet, agit simultanément aux fins,
d'une part, de rectification et de suppression des contenus mis en ligne la concernant
et, d'autre part, de réparation du préjudice qui aurait résulté de cette mise en
ligne, peut demander, devant les juridictions de chaque État membre sur le territoire
duquel ces propos sont ou étaient accessibles, la réparation du préjudice qui lui
aurait été causé dans l'État membre de la juridiction saisie, bien que ces juridictions
ne soient pas compétentes pour connaître de la demande de rectification et de
suppression64
.
3) Les règles protectrices de la partie faible
146. Le règlement pose des règles spécifiques aux contrats d'assurance, de consommation
et de travail. Ces règles visent à protéger la partie faible, en retenant des
critères de compétence qui lui sont a priori favorables. Ces règles - qui seront ici
présentées très schématiquement compte tenu de leur complexité - évincent la règle
de principe de l'article 4. Notons que selon les cas, ces règles donnent compétence à
un tribunal en particulier ou se bornent à désigner globalement les tribunaux d'un
État. Dans cette seconde hypothèse, il faut alors procéder dans un deuxième temps à
la détermination du tribunal spécialement compétent, en se référant aux règles de
procédure civile interne de l'État en cause.
a) La compétence en matière d'assurances
147. En matière d'assurances, une distinction est faite selon la position procédurale
des parties. Si le défendeur est le preneur d'assurance (c'est-à-dire celui qui a conclu
le contrat), l'assuré ou le bénéficiaire, l'assureur ne peut saisir que les tribunaux de
l'État membre où est domicilié le défendeur (art. 14). En revanche, si le défendeur est
l'assureur, il est possible de saisir soit les juridictions de l'État membre du domicile de
l'assureur soit, en cas d'actions intentées par le preneur d'assurance, l'assuré ou un
bénéficiaire, la juridiction du lieu où le demandeur a son domicile (art. 11). Ces règles
--
63. CJUE, 21 déc. 2016, nº C-618/15.
64. CJUE, 21 déc. 2021, no
C-251/20. V. également, dans la même affaire, Cass. 1re
nº 18-24850, qui tire les conséquences de cet arrêt de la cour de justice.
civ., 15 juin 2022,

Mémentos - Droit international privé - 14e

Table des matières de la publication Mémentos - Droit international privé - 14e

Mémentos - Droit international privé - 14e - 1
Mémentos - Droit international privé - 14e - 2
Mémentos - Droit international privé - 14e - 3
Mémentos - Droit international privé - 14e - 4
Mémentos - Droit international privé - 14e - 5
Mémentos - Droit international privé - 14e - 6
Mémentos - Droit international privé - 14e - 7
Mémentos - Droit international privé - 14e - 8
Mémentos - Droit international privé - 14e - 9
Mémentos - Droit international privé - 14e - 10
Mémentos - Droit international privé - 14e - 11
Mémentos - Droit international privé - 14e - 12
Mémentos - Droit international privé - 14e - 13
Mémentos - Droit international privé - 14e - 14
Mémentos - Droit international privé - 14e - 15
Mémentos - Droit international privé - 14e - 16
Mémentos - Droit international privé - 14e - 17
Mémentos - Droit international privé - 14e - 18
Mémentos - Droit international privé - 14e - 19
Mémentos - Droit international privé - 14e - 20
Mémentos - Droit international privé - 14e - 21
Mémentos - Droit international privé - 14e - 22
Mémentos - Droit international privé - 14e - 23
Mémentos - Droit international privé - 14e - 24
Mémentos - Droit international privé - 14e - 25
Mémentos - Droit international privé - 14e - 26
Mémentos - Droit international privé - 14e - 27
Mémentos - Droit international privé - 14e - 28
Mémentos - Droit international privé - 14e - 29
Mémentos - Droit international privé - 14e - 30
Mémentos - Droit international privé - 14e - 31
Mémentos - Droit international privé - 14e - 32
Mémentos - Droit international privé - 14e - 33
Mémentos - Droit international privé - 14e - 34
Mémentos - Droit international privé - 14e - 35
Mémentos - Droit international privé - 14e - 36
Mémentos - Droit international privé - 14e - 37
Mémentos - Droit international privé - 14e - 38
Mémentos - Droit international privé - 14e - 39
Mémentos - Droit international privé - 14e - 40
Mémentos - Droit international privé - 14e - 41
Mémentos - Droit international privé - 14e - 42
Mémentos - Droit international privé - 14e - 43
Mémentos - Droit international privé - 14e - 44
Mémentos - Droit international privé - 14e - 45
Mémentos - Droit international privé - 14e - 46
Mémentos - Droit international privé - 14e - 47
Mémentos - Droit international privé - 14e - 48
Mémentos - Droit international privé - 14e - 49
Mémentos - Droit international privé - 14e - 50
Mémentos - Droit international privé - 14e - 51
Mémentos - Droit international privé - 14e - 52
Mémentos - Droit international privé - 14e - 53
Mémentos - Droit international privé - 14e - 54
Mémentos - Droit international privé - 14e - 55
Mémentos - Droit international privé - 14e - 56
Mémentos - Droit international privé - 14e - 57
Mémentos - Droit international privé - 14e - 58
Mémentos - Droit international privé - 14e - 59
Mémentos - Droit international privé - 14e - 60
Mémentos - Droit international privé - 14e - 61
Mémentos - Droit international privé - 14e - 62
Mémentos - Droit international privé - 14e - 63
Mémentos - Droit international privé - 14e - 64
Mémentos - Droit international privé - 14e - 65
Mémentos - Droit international privé - 14e - 66
Mémentos - Droit international privé - 14e - 67
Mémentos - Droit international privé - 14e - 68
Mémentos - Droit international privé - 14e - 69
Mémentos - Droit international privé - 14e - 70
Mémentos - Droit international privé - 14e - 71
Mémentos - Droit international privé - 14e - 72
Mémentos - Droit international privé - 14e - 73
Mémentos - Droit international privé - 14e - 74
Mémentos - Droit international privé - 14e - 75
Mémentos - Droit international privé - 14e - 76
Mémentos - Droit international privé - 14e - 77
Mémentos - Droit international privé - 14e - 78
Mémentos - Droit international privé - 14e - 79
Mémentos - Droit international privé - 14e - 80
Mémentos - Droit international privé - 14e - 81
Mémentos - Droit international privé - 14e - 82
Mémentos - Droit international privé - 14e - 83
Mémentos - Droit international privé - 14e - 84
Mémentos - Droit international privé - 14e - 85
Mémentos - Droit international privé - 14e - 86
Mémentos - Droit international privé - 14e - 87
Mémentos - Droit international privé - 14e - 88
Mémentos - Droit international privé - 14e - 89
Mémentos - Droit international privé - 14e - 90
Mémentos - Droit international privé - 14e - 91
Mémentos - Droit international privé - 14e - 92
Mémentos - Droit international privé - 14e - 93
Mémentos - Droit international privé - 14e - 94
Mémentos - Droit international privé - 14e - 95
Mémentos - Droit international privé - 14e - 96
Mémentos - Droit international privé - 14e - 97
Mémentos - Droit international privé - 14e - 98
Mémentos - Droit international privé - 14e - 99
Mémentos - Droit international privé - 14e - 100
Mémentos - Droit international privé - 14e - 101
Mémentos - Droit international privé - 14e - 102
Mémentos - Droit international privé - 14e - 103
Mémentos - Droit international privé - 14e - 104
Mémentos - Droit international privé - 14e - 105
Mémentos - Droit international privé - 14e - 106
Mémentos - Droit international privé - 14e - 107
Mémentos - Droit international privé - 14e - 108
Mémentos - Droit international privé - 14e - 109
Mémentos - Droit international privé - 14e - 110
Mémentos - Droit international privé - 14e - 111
Mémentos - Droit international privé - 14e - 112
Mémentos - Droit international privé - 14e - 113
Mémentos - Droit international privé - 14e - 114
Mémentos - Droit international privé - 14e - 115
Mémentos - Droit international privé - 14e - 116
Mémentos - Droit international privé - 14e - 117
Mémentos - Droit international privé - 14e - 118
Mémentos - Droit international privé - 14e - 119
Mémentos - Droit international privé - 14e - 120
Mémentos - Droit international privé - 14e - 121
Mémentos - Droit international privé - 14e - 122
Mémentos - Droit international privé - 14e - 123
Mémentos - Droit international privé - 14e - 124
Mémentos - Droit international privé - 14e - 125
Mémentos - Droit international privé - 14e - 126
Mémentos - Droit international privé - 14e - 127
Mémentos - Droit international privé - 14e - 128
Mémentos - Droit international privé - 14e - 129
Mémentos - Droit international privé - 14e - 130
Mémentos - Droit international privé - 14e - 131
Mémentos - Droit international privé - 14e - 132
Mémentos - Droit international privé - 14e - 133
Mémentos - Droit international privé - 14e - 134
Mémentos - Droit international privé - 14e - 135
Mémentos - Droit international privé - 14e - 136
Mémentos - Droit international privé - 14e - 137
Mémentos - Droit international privé - 14e - 138
Mémentos - Droit international privé - 14e - 139
Mémentos - Droit international privé - 14e - 140
Mémentos - Droit international privé - 14e - 141
Mémentos - Droit international privé - 14e - 142
Mémentos - Droit international privé - 14e - 143
Mémentos - Droit international privé - 14e - 144
Mémentos - Droit international privé - 14e - 145
Mémentos - Droit international privé - 14e - 146
Mémentos - Droit international privé - 14e - 147
Mémentos - Droit international privé - 14e - 148
Mémentos - Droit international privé - 14e - 149
Mémentos - Droit international privé - 14e - 150
Mémentos - Droit international privé - 14e - 151
Mémentos - Droit international privé - 14e - 152
Mémentos - Droit international privé - 14e - 153
Mémentos - Droit international privé - 14e - 154
Mémentos - Droit international privé - 14e - 155
Mémentos - Droit international privé - 14e - 156
Mémentos - Droit international privé - 14e - 157
Mémentos - Droit international privé - 14e - 158
Mémentos - Droit international privé - 14e - 159
Mémentos - Droit international privé - 14e - 160
Mémentos - Droit international privé - 14e - 161
Mémentos - Droit international privé - 14e - 162
Mémentos - Droit international privé - 14e - 163
Mémentos - Droit international privé - 14e - 164
Mémentos - Droit international privé - 14e - 165
Mémentos - Droit international privé - 14e - 166
Mémentos - Droit international privé - 14e - 167
Mémentos - Droit international privé - 14e - 168
Mémentos - Droit international privé - 14e - 169
Mémentos - Droit international privé - 14e - 170
Mémentos - Droit international privé - 14e - 171
Mémentos - Droit international privé - 14e - 172
Mémentos - Droit international privé - 14e - 173
Mémentos - Droit international privé - 14e - 174
Mémentos - Droit international privé - 14e - 175
Mémentos - Droit international privé - 14e - 176
Mémentos - Droit international privé - 14e - 177
Mémentos - Droit international privé - 14e - 178
Mémentos - Droit international privé - 14e - 179
Mémentos - Droit international privé - 14e - 180
Mémentos - Droit international privé - 14e - 181
Mémentos - Droit international privé - 14e - 182
Mémentos - Droit international privé - 14e - 183
Mémentos - Droit international privé - 14e - 184
Mémentos - Droit international privé - 14e - 185
Mémentos - Droit international privé - 14e - 186
Mémentos - Droit international privé - 14e - 187
Mémentos - Droit international privé - 14e - 188
Mémentos - Droit international privé - 14e - 189
Mémentos - Droit international privé - 14e - 190
Mémentos - Droit international privé - 14e - 191
Mémentos - Droit international privé - 14e - 192
Mémentos - Droit international privé - 14e - 193
Mémentos - Droit international privé - 14e - 194
Mémentos - Droit international privé - 14e - 195
Mémentos - Droit international privé - 14e - 196
Mémentos - Droit international privé - 14e - 197
Mémentos - Droit international privé - 14e - 198
Mémentos - Droit international privé - 14e - 199
Mémentos - Droit international privé - 14e - 200
Mémentos - Droit international privé - 14e - 201
Mémentos - Droit international privé - 14e - 202
Mémentos - Droit international privé - 14e - 203
Mémentos - Droit international privé - 14e - 204
Mémentos - Droit international privé - 14e - 205
Mémentos - Droit international privé - 14e - 206
Mémentos - Droit international privé - 14e - 207
Mémentos - Droit international privé - 14e - 208
Mémentos - Droit international privé - 14e - 209
Mémentos - Droit international privé - 14e - 210
Mémentos - Droit international privé - 14e - 211
Mémentos - Droit international privé - 14e - 212
Mémentos - Droit international privé - 14e - 213
Mémentos - Droit international privé - 14e - 214
Mémentos - Droit international privé - 14e - 215
Mémentos - Droit international privé - 14e - 216
Mémentos - Droit international privé - 14e - 217
Mémentos - Droit international privé - 14e - 218
Mémentos - Droit international privé - 14e - 219
Mémentos - Droit international privé - 14e - 220
Mémentos - Droit international privé - 14e - 221
Mémentos - Droit international privé - 14e - 222
Mémentos - Droit international privé - 14e - 223
Mémentos - Droit international privé - 14e - 224
Mémentos - Droit international privé - 14e - 225
Mémentos - Droit international privé - 14e - 226
Mémentos - Droit international privé - 14e - 227
Mémentos - Droit international privé - 14e - 228
Mémentos - Droit international privé - 14e - 229
Mémentos - Droit international privé - 14e - 230
Mémentos - Droit international privé - 14e - 231
Mémentos - Droit international privé - 14e - 232
Mémentos - Droit international privé - 14e - 233
Mémentos - Droit international privé - 14e - 234
Mémentos - Droit international privé - 14e - 235
Mémentos - Droit international privé - 14e - 236
Mémentos - Droit international privé - 14e - 237
Mémentos - Droit international privé - 14e - 238
Mémentos - Droit international privé - 14e - 239
Mémentos - Droit international privé - 14e - 240
Mémentos - Droit international privé - 14e - 241
Mémentos - Droit international privé - 14e - 242
Mémentos - Droit international privé - 14e - 243
Mémentos - Droit international privé - 14e - 244
Mémentos - Droit international privé - 14e - 245
Mémentos - Droit international privé - 14e - 246
Mémentos - Droit international privé - 14e - 247
Mémentos - Droit international privé - 14e - 248
Mémentos - Droit international privé - 14e - 249
Mémentos - Droit international privé - 14e - 250
Mémentos - Droit international privé - 14e - 251
Mémentos - Droit international privé - 14e - 252
Mémentos - Droit international privé - 14e - 253
Mémentos - Droit international privé - 14e - 254
Mémentos - Droit international privé - 14e - 255
Mémentos - Droit international privé - 14e - 256
Mémentos - Droit international privé - 14e - 257
Mémentos - Droit international privé - 14e - 258
Mémentos - Droit international privé - 14e - 259
Mémentos - Droit international privé - 14e - 260
Mémentos - Droit international privé - 14e - 261
Mémentos - Droit international privé - 14e - 262
Mémentos - Droit international privé - 14e - 263
Mémentos - Droit international privé - 14e - 264
Mémentos - Droit international privé - 14e - 265
Mémentos - Droit international privé - 14e - 266
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25886-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25974-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25879-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25775-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26002-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25942-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25924-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25839-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26066-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26073-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25915-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25921-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26042-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25981-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25808-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25851-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26009-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25865-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25832-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25945-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25912-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25957-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26021-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25918-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25858-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25796-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25995-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26049-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25988-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25846-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25803-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26035-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26028-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25765-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22123-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25952-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22146-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25872-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25825-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22126-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22134-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22140-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22129-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22143-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22236-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22132-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22149-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22157-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22145-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22156-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22150-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22125-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-23216-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22120-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22151-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22141-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22152-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22118-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22138-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22131-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22144-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22139-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22121-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22158-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17554-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-18993-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06244-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17539-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17570-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-19217-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17563-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17546-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17564-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17553-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-13559-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09119-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17576-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09123-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17252-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17255-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-13380-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-13361-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09122-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-13216-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07150-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09118-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07425-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09087-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09104-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07426-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07424-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09042-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07529-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07438-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06983-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07133-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06836-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06818-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06834-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06826-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06758-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05549-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06226-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/9782-297-06223-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06145-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06157-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05543-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05546-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05550-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05534-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05536-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-04718-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-04700-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-04699-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-02463-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-03256-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-03029-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-03143-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-02464-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-01535-6
https://www.nxtbookmedia.com